Jak obliczyć zysk na lokacie? (+ kalkulator)

Kontynuujemy cykl artykułów poradnikowych na LiveSmarter. Tym razem skupimy się na lokatach bankowych i sposobie obliczania realnego zysku. Dlaczego? Pod jednym z ostatnich wpisów dotyczących aktualnej oferty lokat było widać, że nie każdy jest biegły w obliczaniu tego ile powinien zarobić. W związku z tym w pierwszej części artykułu powiemy wam w jaki sposób wykonywać obliczenia, a w drugiej – dorzucimy gotowy kalkulator, dzięki któremu łatwo sprawdzicie ile odsetek powinien wam wypłacić bank. Oczywiście wzór można zastosować nie tylko do lokat bankowych, ale wszelkich innych ofert tego typu (np. konta oszczędnościowe czy obligacje).

Co to jest lokata bankowa?

Zacznijmy od początku. Lokata bankowa to specjalnego rodzaju… rachunek bankowy. Bank umawia się z nami, że jeśli przelejemy na niego odpowiednią sumę pieniędzy i nie wycofamy ich przez konkretny czas, to w zamian (oprócz samego kapitału) w momencie wypłaty dostaniemy również odsetki.

Wysokość otrzymanych odsetek zależy głównie od oprocentowania, które może być zmienne lub stałe. W tym pierwszym przypadku bank może zmienić oprocentowanie lokaty z dnia na dzień (np. z 4% na 1%) i nic nie możemy wówczas zrobić (oprócz zerwania umowy lokaty lokaty, co w zdecydowanej większości przypadków oznacza również, że za dotychczasowy okres lokowania środków nie zarobimy ani grosza).

Aktualnie lokaty oferowane przez banki mają jednak w zdecydowanej większości oprocentowanie stałe. Oznacza to, że w momencie złożenia wniosku o lokatę gwarantujemy sobie dane oprocentowanie na kolejne kilka miesięcy (bądź lat) – zależnie od czasu trwania lokaty.

A jeśli o wnioskach mowa: zazwyczaj składając wniosek o lokatę mamy przynajmniej kilka dni na jego opłacenie. Jeśli specjalnie zakładamy konto bankowe aby skorzystać z lokaty dla nowego klienta (zazwyczaj o podwyższonym oprocentowaniu), to bank pozwoli nam na założenie lokaty często nawet do 30 dni od otwarcia konta. Jeśli już natomiast jesteśmy klientem banku i składamy wniosek o lokatę, to często będzie to dużo krótszy okres – np. 5 dni. Warto o tym pamiętać jeśli dany bank zaoferuje bardzo dobrą ofertę depozytową, podczas gdy środki będziemy mogli sobie „zorganizować” dopiero za 2-3 dni.

Jak obliczyć oprocentowanie lokaty?

Jednym z podstawowych błędów popełnianych przez osoby próbujące policzyć zysk z lokaty jest obliczanie oprocentowania bez uwzględnienia czasu trwania lokaty. Przekładając to na nasze: jeśli lokata 6-miesięczna ma oprocentowanie 4% to nie oznacza to, że zakładając tego typu lokatę kolejny raz łącznie zarobimy ponad 8% w ciągu 12 miesięcy. Oprocentowaniem lokaty zawsze podawane jest w skali roku (chyba, że jest wyraźnie zaznaczone, że jest inaczej). Oznacza to, że lokata 6-miesięczna z oprocentowaniem 4% zarobi proporcjonalnie mniej niż lokata roczna z oprocentowaniem 4% – mniej więcej o połowę.

Czemu mniej więcej? Bo banki, choć podają czas trwania lokaty w miesiącach, to płacą nam za dokładną liczbę dni, przez które ulokowane były środki. Przykładowo zakładając lokatę 3-miesięczną w lipcu jej czas trwania wyniesie 92 dni (lipiec i sierpień mają po 31 dni, wrzesień 30), natomiast zakładając tę samą lokatę w lutym jej realny czas trwania może wynieść już 89 dni (luty w roku nieprzestępnym ma 28 dni, marzec 31, a kwiecień 30).

Na co ma wpływ kapitalizacja odsetek?

Na to w jaki sposób policzymy ostateczny zysk z lokaty ma również wpływ kapitalizacja odsetek. Mówi ona mniej więcej jak często bank będzie doliczał do naszego kapitału odsetki – czyli czy saldo lokaty będzie się powiększało codziennie, co miesiąc czy dopiero na koniec okresu lokaty.

Teoretycznie wydawać by się mogło, że najlepsza jest kapitalizacja dzienna, ponieważ codziennie ilość naszych środków jest nieco większa, więc z dnia na dzień zarabiamy coraz więcej (bo bank nalicza oprocentowanie od coraz większej kwoty).

Jak obliczyć podatek Belki od zysków z lokat?

Niestety od kilku lat tego opcja codziennej kapitalizacji odsetek nie jest już oferowana przez banki ze względu na… podatek. Tak, tak – od każdego zarobionego grosza musimy zapłacić podatek od zysków kapitałowych, tzw. podatek Belki (profesor Marek Belka był autorem ustawy wprowadzającej ten podatek). Aktualnie wysokość tego podatku wynosi 19%. Podatek pobierany jest przez bank przy wypłacie odsetek (nie trzeba więc wykazywać go w PIT-cie) i, co najgorsze, zawsze zaokrąglany jest w górę do pełnych groszy. Oznacza to, że jeśli zarobimy 1 grosz, to… będziemy go musieli w całości oddać urzędowi skarbowemu, bo podatek również wyniesie 1 grosz.

Co to ma wspólnego z potencjalną kapitalizacją odsetek codziennie? Przy niewielkich dziennych zyskach z lokaty (w końcu zarabialibyśmy 1/365 podanego oprocentowania) jest spora szansa, że zamiast płacić podatek w wysokości 19% efektywnie płacilibyśmy nieco więcej (w najgorszym przypadku 1 grosza podatek wyniósłby 100%).

Tu również warto dorzucić ciekawostkę zwłaszcza dla młodszych czytelników: kilka lat temu sposób obliczania podatku był inny – podatek zaokrąglało się zgodnie z zasadami matematyki – i to do pełnych złotówek! Popularne wtedy były tzw. lokaty antybelkowe, które właśnie dzięki codziennej kapitalizacji pozwalały na omijanie podatku. Wystarczyło, aby kwota codziennych zysków z jednej lokaty nie przekroczyła 2,5 zł, od których podatek liczyło się następująco: 2,49 zł zaokrąglało się do pełnych złotych (2 zł), a od nich liczyło się podatek (2 x 0,19 = 0,38 zł), których znów zaokrąglony do pełnych złotych dawał nam 0 zł podatku.

W przypadku kwoty większej bądź równej 2,5 zł podatek liczony byłby już od 3 zł, które dają 57 groszy podatku zaokrąglanego w górę do pełnej złotówki.

Wracając jednak do 2015 roku: w tej chwili luka ta jest niestety uszczelniona, dlatego najbardziej opłacalna jest opcja liczenia zysku (kapitalizowania odsetek) co miesiąc, albo na koniec okresu trwania lokaty. Wtedy podatek wyliczany jest tylko raz.

Jak obliczyć zysk (odsetki) z lokaty?

Wiedząc już jak wygląda cały tok rozumowania możemy w końcu zabrać się do obliczenia dokładnego zysku z nasze lokaty. Wzór na całkowity zysk (przy założeniu, że kapitalizacja dokonywana jest tylko raz) wygląda następująco:

gdzie x to kwota lokaty, p – oprocentowanie, a d – czas trwania lokaty wyrażony w dniach. Oczywiście przyjmujemy również, że rok ma 365 dni – w przypadku lat przestępnych dzielmy przez 366.

Ile wynoszą więc odsetki od lokaty 3-miesięcznej oprocentowanej 4% w skali roku? Zgodnie z naszym równaniem będzie to: 10000 * 4/100 * 90/365 = 98,63 zł przy założeniu, że czas trwania lokaty to 90 dni.

Teraz najważniejsze: wyliczony zysk to kwota brutto, od której musimy jeszcze odjąć 19% podatku (zaokrąglanego do pełnych groszy w górę). W przypadku kwoty 98,63 zł podatek wyniesie 18,74 zł co oznacza, że realnie na takiej lokacie zarobimy 79,89 zł.

Kalkulator odsetek bankowych

Na koniec obiecany kalkulator, dzięki któremu obliczycie zyski z dowolnej inwestycji. Zakładamy w nim, że kapitalizacja odbywa się na koniec okresu. Miłego korzystania!

Kalkulator ilości dni pomiędzy datami

Aby móc podać dokładny czas trwania lokaty w dniach, przygotowaliśmy jeszcze jeden kalkulator. Wystarczy w nim podać dwie dowolne daty, a kalkulator wyliczy różnicę między nimi (w dniach). Dzięki temu możecie dowiedzieć się ile będzie trwała dowolna lokata :)

PS. Pamiętajcie, że aktualną ofertę lokat zawsze znajdziecie pod adresem lokaty.livesmarter.pl. Albo poniżej ;)